Ko te whānau o te Ūpoko o te Ika o te Pāti Māori tētahi whānau awhi i ngā kaupapa, huri noa i te rohe nei.
He aha a mātou mahi? He maha tonu. Ko te hiki i ngā kaupapa tētahi o ā mātou mahi, pēnei i te kōwhiringa Pōti (Maori Option), te tautoko i ngā hīkoi, te whawhai i ngā utu haere ki te whare wānanga, me te tautoko i ngā mema paremata o te Pāti Māori i ā rātou haerenga.
Hui ai mātou ia marama, i ngā Rātapu mutunga o ia mārama. Ko tētahi anō o ā mātou kaupapa kōrero, me pēhea mātou e kohi moni ai mō te kaupapa? Otirā he rāwhera, he hoko ti-hāte, he maha ngā mahi kohi moni. Hei aha ēnei mahi? Hei utu i ngā nama a te tau e heke mai ana i te pōtitanga nui.
He hāte kēhi ētahi o ā mātou mahi – kei ētahi taima kua hīkoi mātou, kua tautoko rānei i ngā mahi a ngā mema, heoi he tū i roto i te makariri hoko tī- hāte ai ētahi o ā mātou mahi, ka mau te wehi e hoa mā. Ahakoa he aha te kaupapa, kua kitea mātou ki reira. E kaha ana mātou ki te whai i ngā mahi ngahau, pēnei i ngā pō whakanui i a Matariki. E hia kē ngā pōi i tū ai i te Whanganui-a-Tara nei kia whakanuia te kaupapa.
Kia mohio ai koutou, e whakarite ana mātou kia riro i a tātou te tūru o te Tai Tonga hei painga mō te iwi Māori. Ahakoa kei te whakarerekē ngā rohe pōti, kāre e kore, ka toro te rohe pōti o te Tai Tonga ki Pito-one, ki Waiwhetū, whakawhiti atu ki Rakiura rā anō. Koirā tā mātou e kimi nei ināianei, he tangata ki te tū hei reo mō ngā Māori o tēnei rohe nui.
I tera tau i ngā tiriti mātou e akiaki ana i ngā Māori katoa kia whakawhiti mai ki te rārangi pōti Māori, kia whiwhi tūru Māori hou tātou. Ko ngā hua o ērā mahi me pēnei te kōrero, ko te Tai Tonga te rohe nui o ngā rohe Māori katoa mō te mātatoru o te tangata. Nui atu i te 38,000 tātou kei tēnei rohe pōti. Ka tau kē!
Kei ngā wiki nei hoki kei te whawhai te whānau o te Ūpoko o te Ika i ngā ture kino a te Pākehā. Kei te hora kōrero hoki mātou ki te komiti whiriwhiri i te whakakorenga o te tiriti i roto i ngā ture. E tino whakahē ana tēnei whānau kia whakakoretia te Tiriti!
Ka akitia hoki ngā tāngata whakatau i ngā rohe pōti, kia Waipounamu tonu te Tai Tonga, kaua hoki e pēnei te whānui, kua toro atu ki nga moutere e 4 o tātou.
He aha te tū tangata e pīrangi ana koutou hei reo mō tātou? Me wahine? Me kaumātua? Me mōhio ki te reo? Me takatāpui? Kei a koutou anō te tikanga. Nō reira kia kaha mai koutou mehemea e pīrangi ana koutou ki te awhi i ngā mātou mahi whiriwhiri i te reo hou mō te Tai Tonga, pōti tonu nei tātou a tērā tau māna.
Nō reira mehemea e reri ana koe ki te whakauru mai ki a mātou, kei te ipurangi ngā pepa rēhita, www.maoriparty.com, pēhia te ‘our party’, me te ‘membership.’ Mehemea e pīrangi ana koe ki te kōrero tahi i a tātou, kanohi ki te kanohi, īmēra mai ki tā mātou tangata tuhituhi, henimc@clear.net.nz.
Heoi anō tautokotia tā mātou mahi mō te wiki o te reo Māori. E wawata ana mātou kia whakakorea ētahi ingoa wāhi Pākehā i ō tātou reo. Kaua e kī ‘e haere ana au ki Lambton Quay’, engari me kī ‘E haere ana au ki Kumutoto.’ Ka kī tātou, ‘e piki ana au ki Kelburn,’ engari e whakapae ana mātou ‘E piki ana au ki Ahumairangi.’ Ma tātou te mahi ki te whakahoki mai i ngā ingoa tūturu Māori o tēnei ūpoko o te ika. Kimihia, rangahaua!
I hua mai tēnei kaupapa i ngā kaupapa tonu o te Pāti e kī ana, e tika ana te manaaki a te tangata, kia whāia te wairuatanga me te kotahitanga i raro i te Tiriti o Waitangi. Tirohia tā mātou whakarārangi kaupapa i tā mātou ipurangi.
Ngā mihi nui ki a koutou rā.
(Nā Gareth Seymour, Kaiwhakahaere o Te Ūpoko o te Ika whānau o te Pāti Māori)