Mō koutou kua noho toka mō ngā tau e rima kua pahure, ka tū te Ipu Whutupaoro o te Ao ki Aotearoa hei te Mahuru ki te Whiringa-a-Nuku o tēnei tau.
E rua-tekau ngā whenua ka whakataetae i te tauwhāinga nei. Kōtahi noa iho te whenua hou ka whakataetae i tēnei o ngā tauwhāinga o te Ao, arā, kua uru mai ngā Pea o Rūhia mō te wā tuatahi. Kei roto rātou i te puna tuatoru, ka pakanga rātou kia Ahitereiria, Itaria, Airani me te whenua o Amerika. Ko to rātou pakanga kia Amerika te mea nui kia rātou i te mea ko Amerika te hoariri matua o Rūhia i ngā tau o mua rā anō. Mēnā kei Ngāmotu koutou hei te 15 o Mahuru tena peka atu ki te mātaki i taua kēmu, he kēmu mīharo tēnei.
Huri ana ki puna kē, kei roto te Kapa o Pango i te puna tuatahi i te taha o Tonga, Hapani, Kānata me ērā nanakia nā rātou a Aotearoa i hinga i te tau 2007 a Wīwī. Kāore e kore ko te pakanga nui o tēnei puna ko te kēmu i waenganui i a Aotearoa me Wīwī. Kaua e wareware anō, i a Ōtautahi e whakarite ana i a ia anō whai muri ake i te Rū whenua, i pāngia anō hoki te kaha o Rūaumoko ki te whenua o Hapani, nō reira, pakanga ana a Aotearoa kia Hapani, kei te whakaaro ngā whenua e rua nei ki o rātou wā kainga me ngā pēhitanga kei reira.
Te ahua nei, ko te puna tuarua he whakataetae mō te tūranga tuarua kei muri i a Ingarangi. Ko ngā tīma e whakataetae ana mō tēnei tūranga, ara ka uru atu ki ngā whiringa-hauwhā, ko ngā Pūmā o Argentina me Kōtirana. Ka tu te kakari nei ki te ‘Tīni keke’ hei te 25 o Māhuru. Ko te toenga o ngā whenua kei roto i tēnei o ngā puna ko Romania me Georgia, anō hoki he pakanga nui tēnei kei waenganui i ngā whenua pātata ka tū ki Te Papaioea ā te 25 o Whiringa-a-Nuku.
Arā, kua tae atu ināianei ki te Puna tuawhā, arā, kua whakaingoatia ko te Puna o te Mate. Tokowhā ngā whenua e kakari ana mō ngā tūranga e rua mō ngā whiringa-hauwhā. Arā ko Awherika ki te Tonga, ko Wēra me ngā nō Hāmoa me Whīti. Ko te whenua whakamutunga o te puna nei ko Namibia. He aha te mea ka whakawehe ngā tima tokowhā matua o te puna nei? Ko wai ka wepua i a Namibia ma te tatauranga nui ake i ētahi atu? Ko te whakapae, ko Awherika ki te Tonga te whenua ka mutu tuatahi mai i te puna. I Wīwī i te tau 2007, ka patua a Whīti i a Wēra, a i te tau 1991, na Hā moa a Wēra i hinga anō hoki, nō reira ko te urupounamu nui, ma wai te tūranga tuarua e whakakī?
Kaua e wareware, kei a Whakaata Māori te katoa o ngā kēmu ka whakapāoho mai ki te whenua, otirā ki te Ao. He mea mīharo tēnei i te mea kāore anō ngā whakataetae o te tauwhāinga nei ka pāoho atu i roto kātoa i te Reo Rangatira, ā, anō hoki kua rongo kōrero te kaituhi he hiahia nō rātou ki te pāoho ngā kēmu o ngā whenua pēnei i a Kānata, Wēra, Airani me Kotirana ki roto i ō rātou ake Reo tūturu kia rongo ngā tangata whenua o aua whenua ki ō rātou Reo Rangatira anō hoki. Nō reira, mena kei te pīrangi koutou ki te mātaki i te whutupāoro, ā, ki te rongo hoki i te Reo Māori, whakapā atu ki ngā hōngore e rua o Whakaata Māori.
Nā Kōtuku o te Kahui Manu