E ai ki ngā kōrero o tērā maunga, o tērā maunga ko te kupu kōrero hei kapo i te hinengaro, nō reira mauri ora ki te wiki tūturu o te reo Māori.
Tēnei au he rangatahi e āhei ana ki te tupu te mahara kia kaua e hīkoikoi ki roto i te pō o te kore mōhio ēngari kia honoa au ki te hono tawhito. Nā runga anō i tēra, kua noho rangirua te whakaaro i tēnei ‘kupu’ te taru kino. Inā he kaakano, ā, he hua o te whenua, o Tāne, he aha ai kua whakaingoatia pēnei ai e te iwi Maori.
E ai ki ngā kōrero ehara nā te Maori te kupu ‘taru kino’ ēngari nā te pakeha. Ko te ‘pūha hikohiko’ kē te kupu a te Maori mō tēnei momo kākano. Ahakoa nā te pakeha te kupu ‘taru kino’ i uwhia ki runga i tēnei momo kākano, ka kōrerohia tonu e te Maori. Inā te kōrero, tēra te ūkaipō o Papatuanuku hei whai oranga ēngari ko te marijuana, ā, te cannabis rānei he taru ‘kino’. Te mutunga mai o ngā kino a te waipiro. Te mutunga mai o ngā kōrero e pā ana ki te tangata kua kapohia e te ringa kaha o mate nā te ringa kaha o waipiro, ā, ngēnei kōrero ka rongohia ia rā ia rā mai Aotearoa tainoa ki tērā atu taha o te ao nei. Ahakoa ngā kino o tēnei wai, kua whakaingoatia kia waipiro toona ingoa ēhara ko te waikino.
Ka hoki āku kōrero ki te tīmatanga, ko te kupu kōrero hei kapo i te hinengaro. Inā ka rongo ake au i te kupu tarukino, kua kore kapo e te hinengaro engari kua waiho rangirua kē. Ka rangirua ngā whakaaro i te mea ki ahau nei, ā, mai i ngā kōrero o nehe ēhara a Papatuanuku i te kino, pērā anō ki te wao tapu nui a Tāne me ōna rākaumangamanga. Ki te kore a Papatuanuku me te wao tapu nui a Tāne, kua kore ko tātou te iwi tangata. Ko te mea kino ko te tangata! He aha ai? Ēhara i te mea ka karanga atu a tarukino ki te tangata “e tā! E kai i ahau”. Ko tā te tarukino, noho ai i te wao tapu nui a Tāne me te kore whakahōhā i tētahi anō. Ēngari, ko tā te tangata ka hīkoikoi i te ngāhere, ā, kite atu i te taru kino, ā, ka tapahia, ā, ka kaingia. Nā runga anō i tēnei, ko wai te mea kino? Ki āku nei whakaaro ēhara ko te taru te mea kino ēngari ko te tangata kē. Tēra pea kei te whakaaro ake koe, he aha te take o āu kōrero e Tracey? Ko te take o āku kōrero ko tēnei: ko te kupu tarukino he tauira o te whakapākehatanga o tō tātou reo. Waihoki, he tauira o te whakapākehatanga o ngā whakaaro nātemea ko te kupu ka whakaatu i te whakaaro o te tangata; toi te kupu. I tīmata mai i whea tēnei āhuatanga? I tīmata mai i whea te hononga o te kupu kino ki ngā Atua me ōna rākaumangamanga? Mōhio au e taea e ngētehi kākano te whakamate i te tangata ēngari kāore e pēnei a tarukino. Inā ka momi te tangata i te tarukino tēra pea ka rorirori haere ngā whakaaro engari ehara i te mea nā te taru te hē. Tērā pea koinei te mana o Tāne me ōna rākaumangamanga. Nō reira, he aha ai kua whakaingoatia pēnei e tātou? Tērā pea kua whoatu i te taitara kino ki te taru nei nātemea e ai ki te ture o te whare pāremata kāore te taru i te pai ēngari he kino!
Ka whakarāpopoto ngā kōrero i kōnei. Whēna ka tika ngā whakaaro, ka tika te reo. Hēoi, e ngā maunga whakahī, ahakoa ko te wiki tūtutru o te reo Māori, mā tika mai rā he wiki o te whakaaro Māori hoki!
Ka huri