Ka hoki ki ngā kawai whānau o te roopu nei, a Pātea. Ko te tokomaha nō te Pā o Pariroa ki Pātea. Taipakeke ake ngā mema ki roto i te kapa haka ki te Pā, ā, nā ngā kuia me ngā koroua i poipoi i a rātou. Nō te tau 1971 ka uru atu te kapa o Pātea ki te whakataetae tuatahi ko te Polynesian Festival ki Rotorua, e mōhio whānuitia i ēnei ra ko Te Matatini.
Toru tekau mā waru ngā tau ka pāhure mai i te timatatanga o tēnei roopū, kaha tonu te tūnga o te roopu i ēnei ra i tā rātou mata memenge. Kikii tonu i te ahi o te haka e whakakao nei i a rātou i te ātamira o Taikura, te matatini mo te hunga pākeke i tū ki Te Papa Tongarewa i te tekau o Hōngongoi 2009. Ahakoa te huringa o te ao, tekau mā toru ngā kaihaka tūturu o te roopū nei e kitea i te ātamira!
E mōhio whānuitia nei te motu ki te roopu o Pātea i ngā tau waru tekau me ngā waiata i whakangahau i rere mai ki runga i te pouaka whakaata me ngā reo irirangi o te motu. I te tau 1982 ka pangia te rohe o Pātea e te rawa kore nā te whakahekenga o tētehi wheketere matua ki Pātea. Nā te aukati o te wheketere, tokomaha te hunga i whakarerea e te mahi. He wā o te ngoikore mo te hāpori-ā-iwi, ā, nā te hūnuku ki te taone whai mahi ai, marara katoa te hunga ra. I te kitenga o te tau a Whiro ki mua i te kainga ka aro atu te hunga ki te kaumatua ko Hone Heremaia. Nā tōna kitenga i te pūmanawa whakatangitangi o te kainga, arā te whakatangi rakuraku, piana, pūtohe hoki, nāna i whakapae kia whai kaupapa hāpai iwi i te tangi pūoro.
I taua wā hoki haere ai a Dalvanius Prime ki te Kokuru o Tokomaru noho ngatahi me te iramutu a Tuini Ngawai, a Ngoi Pewhairangi. Ko te whakaaro, kia kotahi noa te ra a Delvanius e noho ki te taha o Ngoi engari pau katoa mai te wiki tuawha, ka wehe. Hei te mutunga ka tito rāua tahi i ngā waiata tekau mā rua, nā Delvanius te rangi, ā, nā Ngoi ngā kupu i tāpiri. Ko Poi e tētehi o ngā whakaritea i tā rāua nohonga.
E rite ana te poi ki te tīwaiwaka e kanikani ana i ngā rakau o te wao. He whakarite anō hoki i te tīwaiwaka ki te taiohi i te ao. Pēnei anō ki te tīwaiwaka e peke ana i ngā rakau o te wao, ko te taiohi Māori tēra e pekepeke ana i ngā rakau nui a te Pākehā, whai oranga, whai tuakiri i roto i tēnei ao. I hēmanawa a Dalvanius ki te tauoranga kore o te Māori. Ko tāna kē i a ia e whanake ana, he titiro ki te hunga pēnei kia Motown, Beatles, Rolling Stones hoki hei whakaihiihi, kapo rangawairua. Koia nei ko te pou arahi i te tokorua nei kia tū maia, tū whakahīhī te Māori i roto i tōna ake Māoritanga mā te waiata pai ki a rātou.
Ko te hāngai pū ki te whenua me te hāpori, te reo Māori, te ao Māori, ao kiwi hoki ngā pou whakakaha nei i te te waiata o Poi e.
Nā te kore whakaae a ngā kamupene rikoata ki te waiata o Poi e, i whakatu a Dalvanius i tōna ake whare whakarite waiata, a Māui records. Nā tōna whakarite i te waiata a Poi e, i noho eke ki te kōmata o te rārangi toa waiata mō ngā wiki e whā, noho tonu mai ana ki taua rārangi mō ngā wiki rua tekau mā rua. Whai pānga hoki taua waiata ki ngā tōpito o te ao. I tātaki a Dalvanius i te kapa o Pātea ki Ranana, ki te whetiwara o Edinburg me tētahi whakaaturanga Royal Command.
He mea whakaatu nei te waiata o Poi e i te mana o te reo, i te kaha o te reo ki te whakapiki i te hāpori. Mo te hāpori o Pātea, nā taua waiata ra ngā kuaha o te ora i tūwhera ki te hāpori mate ana i te rawa kore. I taoatao hoki i ngā ahi whakanui i te Māori.
I ēnei ra, ahakoa kei te pākeke ake ngā mema, ka puta atu tonu ngā kare-ā-roto e te reo roreka a te kaea tūturu a Hui Kahu. Ka mau tonutia te ihi, te wehi, me te wana, ā, ka āhei te hunga mātakitaki ki te tūhono ki taua wā whakakakapa. Ka kōrero māua tahi ko Syd Kahu, te hoa rangatira o Huia me tāku pātai: Nā te aha te hunga nei e rūpeke tonu ana i te ātamira, whakapaoho i ngā reo o te haka? Ko tāna whakautu, “Passion”.
Whai muri mai i tā rātou tū i te ātamira, ka eke mai tētehi tamaiti me tāna whakahau “ He rite tonu tā koutou waiata ki te waiata tūturu o Poi e!” Puku kata te hunga kaumatua ra me te manawareka ki te pānga o tēnei waiata ki ngā whakatupuranga o nāianei.
“I ngā tau roa nei, muri mai i tā māua (ko Ngoi) matenga, ka ora tonu te reo i taua waiata mō ngā whakatupuranga”. Nei ra te whakahau o Dalvanius i a ia e ora ana. Rua tekau mā whitu ngā tau kua pahure mai i te orokohanga o taua waiata, ā, kei te rangona tonu i ngā reo o mua i a rātou e waiata ana ki te taha o ngā tamariki, mokopuna hoki. Ka ora te reo i te waiata, ka ora te hāpori i te waiata, ka ora te iwi i te mokopuna e kawe tonu i tēnei taonga.