Ko te reo te mouri o te mana Māori.
Arā anō te tūāpapa o taku ao, mohoa nei. Nōku e tamariki ana, tē paku aro i a au ki te reo Māori me ōna tikanga. I kuraina kētia au ki tētehi kura auraki kāore i aro pū nei ki te tuakiri o te tauira. Heoi anō, kua tupu ake, kua āhua puāwai ake, kua hinātore ki te ao e ora anō ai tō tātou reo kāmehameha, nei ka ora anō ia ki tōna kounga, ki tōna haumāuiuitanga, ki tōna reka e tika ana.
Kāti, he kaiako au ki te kura kaupapa Māori o Ngā Uri a Māui ki Tūranga i ēnei rā, ā, kua tahuri taku ngākau, taku kaha, taku ao ki te Aho Matua me te reo Māori. I a au e noho nei, e whakaaro ake nei ki tō tātou ahurea, ka taka a roto i te korenga o Ngāi Māori mā i tahuri mai, i ngākau nui mai, i paku aha mai ki tōna reo. Tērā anō ōku huahuatau e kōrorirori mai nei, ka toko ake te whakaaro ki roto i a au,‘ki te kore tō tātou reo, he aha i rerekē ai tātou i tētehi atu, i ētehi atu rānei?’ Nā whai anō taku tūranga mahi e whakakipakipa mai nā i ngā whakatupuranga e haere ake nei, e haere ake nei, kia ahatia? Kia whakamanahia ai ngā mahi i tutuki rā anō i ō tātou tūpuna, kia whakamanahia anō ai te riaka i whakapaua e kui mā, e koro mā, mō te reo te take.
Ko taku ao mārama, ko te ao Māori. Kua ora rawa atu nei au i te reo Māori, ā, kua ora anō au i taku kura, i te Aho Matua. Ao te pō, pō te ao, kei te kōrero Māori au, ko te mutunga kē mai nei o te pai, ko tēnā. Nei ka paku ngana, ka paku whakaaro hoki tātou katoa te iwi Māori ki te reo, ko wai ka mōhio ki ngā taumata e taea ai e ia?
Ahakoa tēnā, e whakamānawa tonu ana au ki te hunga pīkoko e hiakai nei ki te reo. Ki te kore ko koutou, otirā tātou, kua karawhiua kētia te reo i te pari, ki te rua, mate, mate, mate rawa, tē kōrerohia anō!
I te otinga atu, e ora anō ai te reo, kōrerohia! Ehara i te mea me whai pūtea, me whai aha rānei e kōrero ai koe. Ko te mea nui, me kōrero tō reo ahakoa te iti, ahakoa te nui. Mā te kōrero e waia ai koe ki te reo. Mā te kōrero e taunga ai te reo ki tūmatawhānui. Mā te kōrero e pakari ai tō kōrero.
E hoa mā, tēnā nau mai haere mai ki taku ao mārama ki te reo Māori me ōna tikanga. Whakamanahia tō reo mā te whiu o te kupu ki wī, ki wā, ki tua o te rā e whiti ana.
Tū whitia te hopo mairangatia te angitū!
Tihei mouri ora ki te whai ao, ki taku ao mārama!
Nā Rongomai Smith
Kupu Hou:
Kura auraki – mainstream school
Hinātore – glow
Kāmehameha – precious
Kounga- quality
Huahuatau – thoughts
Kōrorirori – stirring
Riaka – effort
Tūmatawhānui – wider community